ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ನೋಡಬೇಕೆನಿಸುವ ಪೂಜ್ಯಮಾತೆ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಪ್ರತಿಮೆ…
ಖಾಸಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಿಮಿತ್ತ ನಾನು ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಶಿಕಾರಿಪುರಕ್ಕೆ ಸಂಜೆ ೫ಗಂಟೆ ಸುಮಾರಿಗೆ ಶಿವಮೊಗ್ಗದಿಂದ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದೆವು. ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಲುಪಿದಾಗ ೬ ಗಂಟೆ ಹೊತ್ತು ಮುಳುಗುವ ಸಮಯವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿಕಾರಿಪುರದಿಂದ ಚಿಟ್ಟೂರು ಗ್ರಾಮ ಉಡುತಡಿ ಮಾರ್ಗ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಪ್ರತಿಮೆ ಕಾಣಿಸಿತು. ಆ ಪ್ರತಿಮೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದು ಅಲ್ಲ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ನೆಚ್ಚಿನ ಶರಣೆ ಪೂಜ್ಯಶ್ರೀ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರದ್ದು. ಈ ಅದ್ಬುತ ಪ್ರತಿಮೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಕೂಡಲೇ ನಮ್ಮ ಕಾರನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಈ ಅದ್ಭುತ ಪ್ರತಿಮೆ ನೋಡಲು ಮುಂದಾದೆವು.
ವಾವ್.. ನಿಜಕ್ಕೂ ಇದೊಂದು ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಪ್ರತಿಮೆ. ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಕೈಚಳಕ ನಿಜಕ್ಕೂ ಅಚ್ಚರಿ ಮೂಡಿಸುವಂತಿದೆ. ಪ್ರತಿಮೆ ತುಂಬಾ ಸುಂದರವಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದ್ದು, ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಪುಳಿಕಿತಗೊಳಿಸಿತು. ಒಂದು ರೀತಿ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿರುವ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬರಬೇಕೆನಿಸಿತು. ಸುಂದರವಾದ ಈ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ನೋಡಿದಷ್ಟು ಭಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಓದಲೇಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಅಂದು ರಾತ್ರಿಯೇ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣಾಯಿಸಿದೆ, ಆಗ ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಉಡುತಡಿ ಎಷ್ಟು ಪವಿತ್ರವಾದ ಸ್ಥಳವೆಂದು ನನಗೆ ಅರ್ಥವಾಯಿತು. ಈ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಕೆಲವೊಂದು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಪೂಜ್ಯ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರು ೧೧೩೦ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಉಡುತಡಿ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಉಡುತಡಿ ಗ್ರಾಮವು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಜೀವನ: ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿರುವಂತೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಒಲವಿನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿದವರು. ಈ ಕುರಿತು ಆಳವಾದ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ರೂಢಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳವಾದ, ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕಾಗಿ ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಅವರು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ಉತ್ಕಟ ಬಯಕೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೂಜ್ಯರು ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ತನ್ನ ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಸ್ವಯಂ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭಿದರು. ಅವರು ಶಿವನ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುವ ಮತ್ತು ಜತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಾದ ವೀರಶೈವ ಚಳುವಳಿಗೆ ಸೇರಿ ಅಲೆದಾಡುವ ತಪಸ್ವಿಯಾದರು, ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಸಂಚರಿಸಿ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಾರಿದರು.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದೆ. ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಮೋಚನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಓರ್ವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಯತ್ರಿ ಮತ್ತು ತತ್ವ eನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸತ್ಯದ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದರು. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಆರಾಧನೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ, ಜತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ವೀರಶೈವ ಚಳವಳಿಯ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ತನ್ನ ಸಂಸಾರವನ್ನೂ, ಸಕಲ ಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿ ಅಲೆದಾಡುವ ತಪಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಸಂಚರಿಸಿ ತನ್ನ ತತ್ವeನವನ್ನು ಸಾರಿದರು.
ವಚನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಕಾವ್ಯವು ಅದರ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸರಳ, ನೇರ ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರನ್ನು ಅನುರಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಕೃತಿಗಳು ಆಕೆಯ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ದಾರ್ಶನಿಕಳಾಗಿದ್ದು, ತನ್ನ ಕಾಲದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿ ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಆವರ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವಚನಗಳು ಧೈರ್ಯ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಒಳನೋಟದ ನಿರಂತರ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಉಳಿದಿzರೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಜೀವನವು ಮದುವೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ರೂಢಿಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಯುವತಿಯಾಗಿ ಅವರು ಕೌಶಿಕ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಅವರು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು.
ವಚನಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯ ಕವನಗಳು, ದೇವರ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಶಿವ ದೇವರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಅವರ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ನೇರ ಭಾಷೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ರೂಢಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸವಾಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ತನ್ನ ಒಂದು ವಚನದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯನ್ನು ಭ್ರಮೆಯ ಬಂಧವೆಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅದು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಜೀತ ಮತ್ತು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಸಿದೆ. ಅವರು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ರೂಢಿಗಳಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹುಡುಕುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ವಿವಾಹವು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವು ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಸಾರಾಸಗಟಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಡಿಪಾಯಕ್ಕೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದರು.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಕಾವ್ಯವು ಲೌಕಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಮೋಚನೆಯತ್ತ ಅವರ ಗಮನವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾನವ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾಗಿ ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗಿನ ಒಕ್ಕೂಟದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು ಅವಳು ನೋಡಿದಳು ಮತ್ತು ಮದುವೆಯನ್ನು ಈ ಗುರಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿ ನೋಡಿದಳು.
ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯು ದಾರ್ಶನಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ಕಳಚುರಿಯ ರಾಜ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದರು. ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯ ದೈವಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾವ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದರು. ಅಂದಿನ ಕಳಚುರಿ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣ ನಗರದ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಅವರು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಕಳೆದಿzರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅವರು ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾಯತ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರವರ್ತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ತತ್ವeನಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಬಸವಣ್ಣ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು.
ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪವು ಬಸವಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿ ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಯವರು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ಸಂವಾದ ನಡೆಸಿ ಅವರ ಬೋಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಬಸವಣ್ಣನವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳು ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಲಿಂಗಾಯತ ಚಳವಳಿಯ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಶ್ರಯ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಉಖಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಬಸವಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದ ಅನುಭವಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿzರೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಕ್ಷಣಗಳು ಎಂದು ವಿವರಿಸಿzರೆ.
ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯ ಸಮಯವು ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾವ್ಯವು ಇಂದಿಗೂ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗಳು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ನಿಯಮಗಳ ದಿಟ್ಟ ನಿರಾಕರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಿzರೆ. ಭಕ್ತಿ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಯತ್ರಿ ಹಾಗು ಅಪ್ರತಿಮ ಶಿವಭಕ್ತೆಯಾದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಅಂಕಿತನಾಮ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ. ಆಕೆಯ ಕೃತಿಗಳು ಸುಮಾರು ೩೫೦ ಭಾವಗೀತೆಗಳು ಅಥವಾ ವಚನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ವಚನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಅವರ ಕವನವು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಳಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಕಾವ್ಯವು ಶಿವನ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸತ್ಯದ ಅನ್ವೇಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅವರು ಸರಳವಾದ, ನೇರವಾದ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಅನುರಣಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ದೈವಿಕ ಸ್ತುತಿಗಾಗಿ ಹಾಡಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾದ ಭಕ್ತಿ ಸ್ತೋತ್ರಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಹಲವಾರು ಗದ್ಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಬರೆದಿzರೆ. ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರ ಸ್ತೋತ್ರವು ದೈವಿಕತೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ಅಂಶಗಳ ಏಕತೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಅವರ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮಹಿಳೆಯರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮತ್ತು ಜತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮಾನತೆಯ ಇತರ ರೂಪಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯು ದಾರ್ಶನಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಬಸವಣ್ಣನನ್ನು ಕಳಚುರಿಯ ರಾಜ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದಳು. ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯ ದೈವಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾವ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದರು. ಇಬ್ಬರೂ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಪದ್ಯಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬರೆದ ವಚನಗಳು ಲಿಂಗಾಯತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಳವಳಿಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಪೂಜ್ಯನೀಯವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಭೇಟಿಯು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಆಳವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಅದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದೆ. ಅವರ ಕವಿತೆ ಮತ್ತು ಗದ್ಯವನ್ನು ಅವರ ಸೌಂದರ್ಯ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಒಳನೋಟಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಾನ ಸಮಾಜದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರಬಲ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮರಣದ ನಿಖರವಾದ ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳು ಖಚಿತವಾಗಿ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ೧೧೬೦ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇಂದಿನ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀಶೈಲಂ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ಕೇವಲ ೩೦ ವರ್ಷ ಬದುಕಿದ್ದರು ಕೂಡ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಸಾಧನೆಗಳು ಅಪಾರ. ಆಧುನಿಕ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಸ್ತ್ರೀ ವಿಮೋಚನೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿzರೆ. ಶ್ರೀಶೈಲವು ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಹನ್ನೆರಡು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪವಿತ್ರ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ತನ್ನ ಜೀವನದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗವನ್ನು ಶ್ರೀಶೈಲದಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು.
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಈ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಅಥವಾ ಜನನ ಮತ್ತು ಮರಣದ ಚಕ್ರದಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಶೈಲದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇಗುಲವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಅವಳ ಸ್ಮರಣೆಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗಳು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನ್ವೇಷಕ, ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಪ್ರತಿಮೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಪ್ರತಿಭೆಯಾಗಿ ಅವರ ಪರಂಪರೆ ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದಿದೆ.
ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಮಹಿಳಾ ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಸುಮಾರು ೩೫೦ ವಚನಗಳು ಅಥವಾ ಭಾವಗೀತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಅವರ ಕೃತಿಗಳು, ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಿಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಇಚ್ಛೆ ಮತ್ತು ಇಚ್ಛೆಗೆ ಧ್ವನಿ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯು ಶಿವ ದೇವರಿಗೆ ತನ್ನ ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ವಸ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ದೂರವಾಗುವುದರ ವಿಷಯಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮರ್ತ್ಯ ಪುರುಷರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳ ಅಸಮರ್ಪಕತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿಯ ಪರಂಪರೆಯು ಇಂದಿಗೂ ಓದುಗರು ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತಿದೆ ಹಾಗೂ ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ.
ಇಂಥ ಮಹನೀಯರು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿಕಾರಿಪುರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದು ಈ ಪುಣ್ಯ ಭೂಮಿಯ ನಿವಾಸಿಗಳಾದ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಭಾಗ್ಯ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಉಡುತಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಅವರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಶ್ಲಾಘನೀಯ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಪೂಜ್ಯ ಮಾತೆ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಈ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ನೋಡಿ ಅವರ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡರೆ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯ ಉಜ್ವಲವಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ.
ಸುನಿತಾಬಾಯಿ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ
